skansensidzina@bystra-sidzina.pl

BIP

501 597 208

Projekt „Skansenova – systemowa opieka nad dziedzictwem w małopolskich muzeach na wolnym powietrzu”

Instytucja Kultury
Gminy Bystra-Sidzina

Święty Kazimierz Królewicz

W dniu 4 marca kościół obchodzi wspomnienie świętego Kazimierza. Kazimierz Jagiellończyk; ur. 3 października 1458 w Krakowie, zm. 4 marca 1484 w Grodnie) – polski królewicz, syn Kazimierza IV Jagiellończyka i Elżbiety Rakuszanki, od 1481 namiestnik królewski w Koronie Królestwa Polskiego; święty Kościoła katolickiego (1602), patron Polski, Litwy i diecezji radomskiej.
Wiele osób na naszym terenie nosi imię Kazimierz, Kazimiera mając w królewiczu swojego świętego patrona. Przybliżmy zatem postać świętego sprzed wieków. Urodzony jako drugi z kolei syn i jeden z sześciorga rodzeństwa. Wychowywany przez sławnego mistrza i nauczyciela Jana Długosza, wzrastał przepojony cnotą i dobrocią gdyż cytując zapis niezwykłej księgi jaką jest „ Żywot Świętych Pańskich” … wychowany z inną bracią w pilnym i ostróżnym ćwiczeniu do pobożności i bojaźni Bożej…
Zafascynowany postawą królów angielskich, bułgarskich którzy zrzekli się dóbr doczesnych i poświęcili Bogu, jako bardzo młody człowiek rozważał możliwość pójścia w ich ślady.
Królewicz Kazimierz i jego bracia otrzymali wszechstronne wykształcenie. Ochmistrz królewski zaprawiał ich również w sztuce wojennej.
W 1471 r. brat Kazimierza, Władysław, został koronowany na króla czeskiego. W tym samym czasie na Węgrzech wybuchł bunt przeciwko tamtejszemu królowi Marcinowi Korwinowi. Na tron zaproszono Kazimierza. Jego ojciec chętnie przystał na tę propozycję. Kazimierz wyruszył razem z 12 tysiącami wojska, by poprzeć zbuntowanych magnatów. Ci jednak ostatecznie wycofali swe poparcie i Kazimierz wrócił do Polski bez korony węgierskiej. Ten zawód dał mu wiele do myślenia.
Po powrocie do kraju królewicz nie przestał interesować się sprawami publicznymi, wręcz przeciwnie, został prawą ręką ojca, który upatrywał w nim swego następcę i wciągał go powoli do współrządzenia. Podczas dwuletniego pobytu ojca na Litwie Kazimierz jako namiestnik rządził w Koronie. Obowiązki państwowe umiał pogodzić z bogatym życiem duchowym. Wezwany przez ojca w 1483 r. do Wilna, umarł w drodze z powodu trapiącej go gruźlicy. Na wieść o pogorszeniu się zdrowia Kazimierza, król przybył do Grodna. Właśnie tam, „opowiedziawszy dzień śmierci swej tym, którzy mu w niemocy służyli […], ducha Panu Bogu poleciwszy wypuścił 4 dnia marca R.P. 1484, lat mając 26” – napisał ks. Piotr Skarga. Pochowano go w katedrze wileńskiej, w kaplicy Najświętszej Maryi Panny, która od tej pory stała się miejscem pielgrzymek.

(Podczas jednej z wypraw zorganizowanych przez Stowarzyszenie Gospodyń Sidzinianki nawiedzono grób Świętego Kazimierza w Katedrze w Wilnie)
Kazimierz po śmierci wsławił się cudami jak podaje opis żywota …. U grobu bowiem Jego panienka jedna umarła, za przeważną modlitwą Jego której się rodzice jej z wielką wiarą poruczyli, ożyła…. Zaś w 1518 roku zjednał zwycięstwo polskim wojskom pod Płockiem, pojawił się na polu bitwy w białej szacie i wskazując bród na rzece Polakom, powiedział …tędy, za mną idźcie…. Nie długo potem wzywając wstawiennictwa Kazimierza wojsko litewskie zwyciężyło ogromną siłę wojsk moskiewskich odnosząc spektakularne zwycięstwo.
Król Ojciec i bracia królewicza dopatrywali się wielu cudownych działań Kazimierza, jako wysłannika i orędownika polskich i litewskich spraw w Królestwie Niebieskim, posyłali posłów do ówczesnego Papieża Leona X z prośbą o rychłą kanonizację. W procesie kanonizacyjnym zeznawali: Król Polski Zygmunt III, jego małżonka Konstancja, ….. wielkimi cnotami od Boga ozdobiona… Przewielebny Benedykt Woyna Biskup Wileński, który to sam doznał cudu.
Kiedy w 1602 r. z okazji kanonizacji otwarto grób Kazimierza, jego ciało znaleziono nienaruszone mimo bardzo dużej wilgotności grobowca. Przy głowie Kazimierza zachował się tekst hymnu ku czci Maryi Omni die dic Mariæ (Dnia każdego sław Maryję), którego autorstwo przypisuje się św. Bernardowi(+1153).
Uroczystości kanonizacyjne odbyły się w 1604 r. w katedrze wileńskiej. W 1636 r. przeniesiono uroczyście relikwie Kazimierza do nowej kaplicy, ufundowanej przez Zygmunta III i Władysława IV.
Św. Kazimierz jest jednym z najbardziej popularnych polskich świętych. Jest także głównym patronem Litwy. W diecezji wileńskiej do dziś zachował się zwyczaj, że w dniu św. Kazimierza sprzedaje się obwarzanki, pierniki i palmy; niegdyś sprzedawano także lecznicze zioła (odpustowy jarmark zwany Kaziukami). W 1948 r. w Rzymie powstało Kolegium Litewskie pod wezwaniem św. Kazimierza. W tym samym roku Pius XII ogłosił św. Kazimierza głównym patronem młodzieży litewskiej. ( JC)
Bibliografia; Żywot Świętych Pańskich, wyd. XI 1780 r. Skarga Piotr
Historia Świętego Kazimierza, www. brewiarz.pl ( data dostępu 04.03.2023 r)

„W katedrze wileńskiej, w kaplicy królews¬kiej św. Kazimierza pod jego trumną już na samym ołtarzu znajduje się dziwny obraz tego świętego z trzema rękami. Św. Kazimierz w mitrze książęcej i w pą¬sowej długiej szacie, w dwóch prawych rękach trzyma lilie, w lewej zaś — różaniec. Obraz jest bardzo stary, jak to widać z napisu pod srebrną szatą, który świadczy, że został odnowiony w roku 1594.

Do tego obrazu przywiązaną jest następująca legen¬da. W Wilnie mieszkał malarz, który miał szczególną cześć dla królewicza, ponieważ przy grobie jego niejed¬nokrotnie doznał łask. Gdy papież Leon X w roku 1521 zaliczył królewicza Kazimierza do rzędu błogosławio¬nych, wtedy malarz ów powziął myśl namalowania jego wizerunku. Gdy obraz już był skończony, artysta uznał, że prawa ręka odchylona na stronę sprawia wrażenie nieestetyczne i jest za długa. Zakrył ją tedy farbą, a natomiast namalował inną, zgiętą w łokciu. Ale spod warstwy farby wystąpiła wyraźnie ręka uprzednio namalowana. Na nic się zdało kilkakrotne jej zamalowywa¬nie — ręka wciąż występowała. Wtedy artysta zamalo¬wał rękę zgiętą w łokciu, ale i ta spod farby wystąpiła. Malarz, widząc w tym cud zaniechał zamiaru i taki trójręczny obraz ofiarował kościołowi katedralnemu.

Obraz pierwotnie zdobił trumnę św. Kazimierza w sklepie grobowym pod dawną kaplicą królewską, gdy zaś zwłoki świętego patrona Litwy przeniesiono do dzisiejszej kaplicy, obrazek umieszczono na ołtarzu pod srebrną trumną.”

Źródło: „Podania i legendy wileńskie” Władysława ZAHORSKIEGO, Wilno 1925 r.